Διαχείριση απορριμμάτων: Η κυκλική οικονομία στην πράξη
Διαχείριση απορριμμάτων: Η κυκλική οικονομία στην πράξη
Copied Link
Το παράδειγμα της Μονάδας Επεξεργασίας Αστικών Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας Ηπείρου που παράγει ενέργεια από αστικά απόβλητα.
Η ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί προτεραιότητα κι ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα της Ευρώπης. Ειδικά για τη χώρα μας που βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των χωρών της Ευρώπης ως προς τη διαχείριση των απορριμμάτων, η πρόκληση είναι ακόμα μεγαλύτερη.
Η Ελλάδα είναι ουραγός στην ανακύκλωση, επιμένει να χρησιμοποιεί σε συντριπτικό ποσοστό (άνω του 80%) την εδαφική τοποθέτηση των απορριμμάτων σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤΑ), ενώ σε μεγάλο βαθμό χρησιμοποιούνται και οι χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων (ΧΑΔΑ). Στο μεταξύ στην ΕΕ μόνο το 22,6% των αποβλήτων καταλήγει σε ταφή.
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο η δημόσια υγεία και οι σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Είναι και οικονομικό. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει κατά καιρούς επιδικάσει στη χώρα μας πρόστιμα εκατομμυρίων ευρώ, για το γεγονός ότι εξακολουθεί παρανόμως να τηρεί σε λειτουργία χωματερές, αν και έχει εισπράξει ευρωπαϊκά κονδύλια προκειμένου να τις κλείσει και να τις αντικαταστήσει με άλλες μεθόδους διαχείρισης αποβλήτων.
Πλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητεί (και) από την Ελλάδα μία εκ βάθρων αλλαγή του τρόπου που διαχειρίζεται το ζήτημα, στο πλαίσιο των φιλόδοξων ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών και ενεργειακών πολιτικών. Μια αλλαγή που ξεκινά από το επίπεδο του σχεδιασμού των προϊόντων και επεκτείνεται στη βελτίωση των συστημάτων ανακύκλωσης και των επιδόσεων των μονάδων διαχείρισης απορριμμάτων. Σε πρώτο πλάνο, λοιπόν, εκτός από το μακροπρόθεσμο στόχο της μείωσης της ποσότητας των αστικών απορριμμάτων, έμφαση πρέπει να δοθεί στην υιοθέτηση πολιτικών ορθολογικής τους διαχείρισης.
H Μονάδα Επεξεργασίας Αστικών Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας Ηπείρου, στο Ελευθεροχώρι Δωδώνης, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων.
Πρόκειται για ένα καινοτόμο «πράσινο» έργο με πολλαπλά οφέλη για το οικοσύστημα, την οικονομία και την αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής των ανθρώπων στην Περιφέρεια Ηπείρου. Είναι μια από τις πιο σύγχρονες μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων (Μ.Ε.Α) της Ευρώπης, η οποία κατασκευάστηκε από την ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, τέθηκε σε λειτουργία το Μάρτιο του 2019, ενώ βραβεύτηκε ως έργο της χρονιάς το 2018.
Το ξεχωριστό σε αυτό το έργο είναι ότι με αυτό επιλύονται οριστικά για τα επόμενα 25 χρόνια το πρόβλημα της διαχείρισης απορριμμάτων της Περιφέρειας Ηπείρου, μια και μπορεί να προσαρμοστεί με σχετική ευκολία στις μελλοντικές Ευρωπαϊκές Οδηγίες και την ελληνική νομοθεσία.
Πιο συγκεκριμένα, με τη ΜΕΑ Ηπείρου, υπερκαλύπτονται οι στόχοι του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ) καθώς παράγει υπόλειμμα επεξεργασίας μικρότερο από 35% έναντι 52% του ΠΕΣΔΑ, ανακτά το 36% των ανακυκλώσιμων έναντι 22% του ΠΕΣΔΑ, ενώ επιτυγχάνει εκτροπή από την ταφή των βιοαποδομήσιμων υλικών σε ποσοστό 77%. Ταυτόχρονα υπερκαλύπτει και τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων(ΕΣΔΑ) αφού και αυτοί ταυτίζονται με τον ΠΕΣΔΑ. Επιπλέον, σχεδόν μηδενίζει τις εκλυόμενες οσμές.
Η ΜΕΑ Ηπείρου αποτελεί την πρώτη μονάδα στην Ελλάδα που παράγει ενέργεια αποκλειστικά από Αστικά Στερεά Απόβλητα. Αυτό σημαίνει ότι από τη διαδικασία επεξεργασίας των απορριμμάτων, παράγεται ενέργεια, η οποία θα διοχετεύεται στο δίκτυο ηλεκτρισμού της χώρας. Με τον τρόπο αυτό η ΜΕΑ Ηπείρου όχι μόνο συμβάλλει στην αναβάθμιση του περιβάλλοντος και τη μείωση των απορριμμάτων, αλλά και στην παραγωγή «πράσινης» ενέργειας καθιστώντας την Περιφέρεια Ηπείρου μια «Πράσινη Περιφέρεια».
Ταυτόχρονα, χρησιμοποιεί την τελευταία λέξη της τεχνολογίας στη μηχανική διαλογή των απορριμμάτων, καθώς και ένα υπερσύγχρονο πληροφοριακό σύστημα τόσο για την εσωτερική παρακολούθηση και τον έλεγχο της μονάδας, όσο και για τις εμπορικές της λειτουργίες (ζύγιση και χρέωση, κατηγοριοποίηση και πώληση ανακυκλώσιμων) με ταυτόχρονη ενημέρωση της Αναθέτουσας Αρχής (Περιφέρεια Ηπείρου).
Η μέγιστη ετήσια δυναμικότητα της ΜΕΑ Ηπείρου είναι 105.000 τόνοι. Μέσω της λειτουργίας της επιτυγχάνεται συνολική ανάκτηση 17.000 τόνων ανακυκλώσιμων υλικών ανά έτος, ενώ παράγονται 10.800MWh/έτος Πράσινης Ενέργειας, ικανής να καλύψει τις ανάγκες 3.000 οικογενειών. Παράλληλα εξοικονομούνται 12.000 τόνοι CO2 το χρόνο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η σημασία του έργου για τον τόπο μας αναδεικνύεται και από το γεγονός ότι η ΜΕΑ ΗΠΕΙΡΟΥ αξιοποιείται και ως τόπος για την περιβαλλοντική εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των μαθητών της ευρύτερης περιοχής.
Το ύψος της επένδυσης ανέρχεται συνολικά στα 52,4 εκατ. ευρώ, ενώ η εγχώρια προστιθέμενη αξία προσέγγισε το 70%.
“Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του λειτουργικού μας πλάνου εστιάζει στην ανάκτηση χρήσιμων πόρων, καθώς και στην οργάνωση της παραγωγικής διαδικασίας με κατεύθυνση την κυκλική οικονομία. Η πολύχρονη εμπειρία μας στις πράσινες επενδύσεις, οδήγησε στο να δώσουμε έμφαση στην αξιοποίηση ανακυκλώσιμων πόρων, ειδικότερα των βιοαποικοδομήσιμων υλικών, στην ανάκτηση και την επαναχρησιμοποίηση προϊόντων, αλλά και στην παραγωγή πράσινης ενέργειας. Το μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε στη νέα γενιά που επισκέπτεται τη Μονάδα είναι πως η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση αποτελεί βιώσιμη κατεύθυνση που διασφαλίζει την υγεία και την ευημερία όλων μας, αλλά κι ένα βιώσιμο μέλλον για το κοινό μας «σπίτι» τη Γη”.
Χαράλαμπος Χαραλαμπίδης, Project Manager – ΜΕΑ ΗΠΕΙΡΟΥ, ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ
